Liều kế cá nhân là gì, tại sao phải dùng, có các loại nào

 Liều kế cá nhân là gì, tại sao phải dùng, có các loại nào, nên lựa chọn như thế nào, tại sao nên lựa chọn liều kế của chúng tôi cung cấp và một số tư vấn thông tin mở rộng:

Liều kế cá nhân là gì: Liều kế cá nhân là một phụ kiện nhỏ (có thể coi là 1 thiết bị nhỏ), nếu là loại đeo phổ thông thì nó chỉ to cỡ bằng 1 hộp diêm siêu mỏng, nó không hề có động cơ, không có mạch điện tử, mà nó chỉ đơn giản có một chiếc vỏ nhựa đặc biệt để cất chứa chất hấp thụ năng lượng bức xạ ion hóa (tia X, gamma), nó dùng để đeo trên người (thường cài ở túi áo ngực) khi làm việc với môi trường có nguy cơ rò rỉ loại bức xạ trên để đánh giá liều nghề nghiệp cũng như để đề phòng có sự cố bức xạ, sự cố rò rỉ phóng xạ trong quá trình sử dụng hoặc vận hành thiết bị bức xạ, nguồn phóng xạ. Chất hấp thụ năng lượng đó có thể là chất nhiệt phát quang - tên viết tắt tiếng anh là TLD (loại sử dụng phổ biến nhất) hoặc OSL, đây là 2 loại chất dạng bột hoặc dạng rắn, nó hấp thụ hoàn toàn thụ động, và phải định kì (theo luật là 3 tháng) cho vào máy đọc để xác định liều bị chiếu. Ngoài ra người ta có thể dụng liều kế cá nhân điện tử, chức năng tương tự nhưng nó hiển thị kết quả tức thời và các loại này thường có nút reset về 0 bằng tay rất đơn giản cho nên nó không dùng để làm cơ sở theo dõi có tính áp chế theo luật, do vậy loại TLD hoặc OSL dùng để làm căn cứ xin giấy phép và theo dõi thanh kiểm tra trong quá trình vận hành hoạt động, còn loại liều kế cá nhân điện tử dùng để theo dõi nội bộ. 

Một số hình ảnh và mô tả, giải thích thêm về liều kế cá nhân:
Liều kế cá nhân TLD là loại có nhiều loại nhất ở thị trường Việt Nam hiện nay, sau đây là một số hình ảnh thực tế về loai liều kế TLD này:

Loại số 1	Loại số 2
Loại số 3	Loại số 4

... và có một số loại khác nữa, nhưng trên đây là 1 số loại thường xuất hiện trên thị trường ở VN. 
 Như quý vị thấy trên hình ảnh, loại số 1 có vỏ trong suốt có thể nhìn thấy card holder phía trong, card holder chứa các hạt (chip TLD). Chip TLD là trái tim của liều kế, chất lượng của chất TLD quyết định chất lượng của liều kế. Mặc dù vậy một số phụ kiện khác của liều kế cũng quan trọng, về nguyên lý thì vỏ liều kế ngoài hình thức ra thì hầu hết bằng nhựa, nó càng nhẹ càng tốt vì càng nhẹ thì cản tia bức xạ càng thấp vì nếu nó cản nhiều thì chất nhiệt phát quang bên trong sẽ không nhận đủ liều chiếu như thực tế. Và quý vị để ý loại số 1, và loại số 4 có phần lõm tròn giống "chiếc mắt" là vị trí có thể đặt chip LTD đo liều tương đương mắt. Bởi theo quy định tại thông tư 19/2012/TT-BKHCN có 3 chỉ số cơ bản có thể đo là Hp(10), Hp(3) và Hp(0,07) tương ứng với độ đâm xuyên Mô, Mắt, và Da, khả năng đâm xuyên của tia X, gamma với các mô khác nhau là khác nhau, do đó các thiết kế trên đã chủ đích thêm phần cứng cho tính năng đo với mô mắt.

Về thiết kế chi tiết bên trong cũng như hệ đọc liều Loại số 1 xin tham khảo thêm ở bài viết sau: Mô tả chi tiết liều kế TLD Rapro, (các hạt chip liều kế TLD và máy đọc liều hoàn toàn nhập theo công nghệ của Đức, vỏ thì có lựa chọn là sản xuất tại Việt nam hoặc chọn loại vỏ nhập, các chip TLD của loại số 1 là 1 viên liều kế (LiF:Mg,Ti) hoặc (LiF:Mg,Cu,P)  như ở hình ảnh trong bài mô tả trích dẫn trước).
 Loại liều kế số 1 có thể lắp nhiều chip, ít nhất 3 chip tương ứng để đọc 3 chỉ số trên
 Loại liều kế số 2 thường lắp 1 lõi nhân bên trong, có thể soi qua đèn là nhìn thấy
 Loại liều kế số 3 có 1 lõi nhân bên trong và chỉ đọc 1 chỉ số Hp(10)
Loại số 2 và số 3 thì cùng một gốc của nhóm nghiên cứu, sau đó tách ra làm 2 đơn vị sở hữu, có một đơn vị đã tự sản xuất nội địa được chất nhiệt phát quang có vẻ dễ sản xuất hơn này, đó là chất CaSO4:Dy, và giá cả có thể nói là khá cạnh tranh.
...
 Về liều kế cá nhân OSL: Đây là loại liều kế quang phát quang. Đến đây có thể quý vị sẽ thắc mắc: Nhiệt phát quang là gì, và quang phát quang là gì (quý vị vui lòng click đường dẫn ngay phía trước để tìm hiểu thêm, còn liều kế quang phát quang thì không giống như liều kế nhiệt phát quang ở chỗ cơ bản là loại TLD phải gia cố nhiệt độ để giải phóng năng lượng cho ra kết quả, liều kế OSL thì không phải dùng nhiệt độ, tuy nhiên như tôi được theo dõi thuật toán đọc liều của OSL là vô cùng phức tạp phải có những chuyên gia nghiên cứu sâu và được hãng đào tạo kĩ mới có thể hiểu và giải thích, mà có giải thích thì những người dùng cơ bản như chúng ta cũng khó mà hiểu được, nó có những ưu điểm của nó, mặc dù vậy nó chưa chiếm ưu thế số lượng ở Việt nam vào thời điểm hiện tại của năm 2022, dù sao nó cũng là một công nghệ tốt của Nhật được Mỹ mua lại với hệ đọc liều khá nhỏ gọn tương tự hệ thống đọc của loại số 1).
Dưới đây là hình ảnh liều kế OSL:

 Các loại liều kế kể trên đều đang được đăng ký hợp pháp và lưu hành tại thị trường Việt nam hiện nay.

TẠI SAO PHẢI DÙNG LIỀU KẾ CÁ NHÂN
- Vì quy định pháp luật bắt buộc phải theo dõi liều cá nhân và thông báo kết quả đọc liều cho các nhân viên vận hành sử dụng thiết bị bức xạ, nguồn phóng xạ định kì hàng quý, nếu không thực hiện sẽ có chế tài sử phạt rõ ràng được quy định tại nghị định 107/2013/NĐ-CP ngày 20 tháng 09 năm 2013 của Chính phủ.
- Đây là quyền lợi của người vận hành và làm việc trong môi trường có bức xạ ion hóa phát ra bởi các nguồn hoặc thiết bị đã được cấp phép hoặc bắt buộc phải xin giấy phép sử dụng. Đồng thời giúp cho đơn vị sở hữu kiểm soát và phòng tình huống có sự cố bức xạ ngoài ý muồn có cơ sở kĩ thuật để đánh giá hậu quả cũng như giúp cho cơ quan chức năng thực hiện nhiệm vụ giám sát quản lý của mình.