Giới hạn quá liều bức xạ hạt nhân

Chẳng hạn: Trong bản Thông tin tình hình sự cố nhà máy điện hạt nhân Fukushima Nhật Bản đăng trên của Bộ Khoa học và Công nghệ ngày 01/4/2011, giá trị suất liều bức xạ môi trường tại Hà Nội do Trung tâm Hỗ trợ an toàn bức xạ và Ứng phó sự cố (Cục An toàn bức xạ và hạt nhân) đo được là 0,172 μSv/h (làm tròn là 0,2 μSv/h).

Hiểu một cách đơn giản: Nếu giá trị suất liều bức xạ 0,2 μSv/h này ổn định liên tục ở Hà Nội trong tháng 4/2011 (30 ngày), bạn đang sống tại Hà Nội và ở ngoài trời liên tục 1 ngày (24 giờ), thì cơ thể mỗi bạn sẽ nhận được một liều phóng xạ (các nhà chuyên môn gọi là liều tích lũy) là:

0,2 μSv/h x 24 giờ x 30 ngày = 144 μSv

Quy đổi ra mili sivơ (mSv), ta có giá trị 0,144 mSv.

Đối với con người, đây là giá trị liều rất nhỏ.      

Bởi vì:

- 3130 μSv là liều trung bình mà mỗi người dân trên thế giới nhận được trong 1 năm, trong đó: 2400 µSv  từ bức xạ có nguồn gốc tự nhiên (đất đá, tia mặt trời,…);  610 µSv từ chiếu xạ y tế (chụp X-quang,…); 110 μSv từ các hoạt động của con người liên quan đến nguồn bức xạ và chỉ có 13 µSv từ tất cả các nhà máy điện hạt nhân trên thế giới.

- 10.000 μSv là liều mà trung bình mỗi người dân Braxin nhận được mỗi năm (Do phông môi trường ở đây cao).

- 400 μSv là liều nhận được sau mỗi chuyến bay khứ hồi Tokyo – New York.

- 600 μSv là liều nhận được mỗi lần chụp X-quang dạ dày.

- 50 μSv là liều nhận được mỗi lần chụp X-quang ngực.

Có những thiết bị đo liều nào?

Liều bức xạ được đo bằng liều kế, suất liều được đo bằng suất liều kế. Ở những nơi làm việc như nhà máy điện hạt nhân, bệnh viện, các ngành công nghiệp sử dụng tia X và những nơi làm công tác nghiên cứu, người ta phải đeo một liều kế nhỏ (giống như phù hiệu). Một số loại liều kế đeo khi thực hiện một công việc theo thời gian ngắn cho phép đọc kết quả theo yêu cầu. Những loại khác được dùng hàng ngày, thì cần được đưa vào nơi chuyên đọc liều kế để làm công tác đánh giá, thông thường là từ 1 đến 3 tháng. Dụng cụ đo liều truyền thống dựa trên cơ sở phim được đựng trong một hộp kín sáng. Bức xạ đi qua phim đó và tạo lên hình ảnh. Bằng cách rửa phim và đo độ tối trên phim hàng tháng, thì sẽ tính được liều bức xạ mà người mang liều kế nhận được. Mỗi lần kiểm tra liều kế phải thay phim mới. Một loại liều kế mới hơn là TLD (nhiệt huỳnh quang). Loại này nhạy hơn loại trên và có thể sử dụng lại được ngay khi đọc phim. Ở các nhà máy điện hạt nhân, các cơ sở nghiên cứu và những vùng có nguy cơ bức xạ cao, liều kế điện tử được sử dụng và có thể đọc kết quả bất cứ lúc nào.

Suất liều là liều nhận trong một đơn vị thời gian, chẳng hạn trong một giờ. Nếu liều nhận được trong 1 giờ là 0,5 mSv, thì suất liều là  0,5 mSv. Trong 2 giờ liều nhận được là 1 mSv và 6 giờ liều nhận được là 3 mSv. Nếu liều bức xạ trong một căn phòng công nhân làm việc là 0,1 mSv/h và giới hạn liều cho công nhân là 20 mSv, thì người công nhân đó phải kết thúc công việc trong 200 giờ.

Nguồn thongtinantoan.com